Karol Kiełczewski

KIEŁCZEWSKI Karol (1867-1932), proboszcz w Czempiniu.
Ur. 27 X 1867 w Obornikach Wlkp., syn Franciszka, nauczyciela gimnazjalnego. Maturę złożył w Gimnazjum im. św. Marii Magdaleny w Poznaniu 27 III 1889. Należał wówczas do tajnych towarzystw młodzieży. Studia teologiczne rozpoczął na uniwersytecie w Monasterze, a kontynuował w seminariach duchownych w Poznaniu i Gnieźnie. 5 III 1893 otrzymał święcenia kapłańskie. Jako wikariusz owocną pracę duszpasterską przez prawie osiem lat prowadził w Gnieźnie – przez dwa lata w kościele farnym, a następnie w katedrze. W 1901 r. otrzymał prowizję na beneficjum w Czempiniu i w krótkim czasie instytucję kanoniczną, czyli urząd proboszcza nieusuwalnego. W tym miasteczku pozostał do 1920 r. Po odejściu z Czempinia przez cztery lata zarządzał par. Lubiń k. Kościana, był równocześnie II asesorem dek. gostyńskiego. Proboszczem w Pakości był od 1924 do 1930 r., gdzie jako I asesor dek. żnińskiego w 1929 r. został szambelanem. Następnie przez księdza prymasa został zwolniony z probostwa i obdarzony godnością prałata infułata jako kustosz kapituły gnieźnieńskiej. Był równocześnie kaznodzieją kapitulnym odznaczają¬cym się talentem krasomówczym oraz sędzią prosynodalnym. Zmarł 10 X 1932.
K. swoją działalność pozaduszpasterską rozpoczął już jako wikariusz gnieźnieński – był tam od 1894 prezesem Tow. Czeladzi Rzemieślniczej. Dzięki niemu rozpoczęto, co z niepokojem zauważyła pruska policja, budowę Domu Katolickiego dla młodzieży rze-mieślniczej. Patronem tej budowy, którą w niedługim czasie skończono, był abp Stablew- ski. Najowocniejszą działalność narodowo-społeczną prowadził jako młody proboszcz. I tak w styczniu 1904 r. został wybrany do Komitetu Wyborczego na obwód m. Czempiń. W tym samym miesiącu przemawiał na wiecu w Kościanie w związku z ograniczeniem j. polskiego w nauczaniu religii; dwa lata później przewodniczył też na wiecu w Czempiniu. Po prze¬mówieniach i dyskusji (w klasach 2-4 ograniczono nauczanie religii w j. polskim) wy¬słano protest do Królewskiego Inspektoratu Szkolnego w Kościanie oraz petycję do abpa Stablewskiego, aby wziął w obronę polskie dzieci „wobec bezwzględnej władzy świeckiej, która nawet naukę religii św. czyni eksperymentalnym polem orgii germańskich”. Na obu dokumentach widniały liczne podpisy. Wiec ten, w którym wzięło udział ok. 130 osób, odbył się w sali Michała Szukalskiego, a w komitecie obok czempińskiego proboszcza znaleźli się jego wikariusz ks. K. Kantak, dr med. Bartlitz i burmistrz Iwankiewicz. Postanowiono, że w obronie j. polskiego w nauczaniu religii wyślą petycję do papieża. Przypomniano wtedy, że każde dziecko ma prawo po polsku śpiewać, czytać i modlić się. Na tym polu zaborcom nie ustępował i w tej sprawie jeszcze we wrześniu wystąpił na wiecu szkolnym. Nic więc dziwnego, że był on bacznie obserwowany przez pruską policję. W Komitecie Wyborczym działał przez wiele lat. I tak w maju 1905 r. uczestniczył w Kościanie w zebraniu wyborczym do izby deputowanych, a w grudniu 1911 r., już jako prezes tego komitetu, przewodniczył na wiecu w Czempiniu, tym razem wyborczym, zachęcając zebranych do wyboru pisarza Morawskiego, który otrzymał przeważającą liczbę głosów. W przededniu wybuchu I wojny światowej w Czempiniu został wybrany do Komitetu pow. kościańskiego. W 1918 został przewodniczącym Rady Ludowej miasta Czempinia.
K. oprócz działalności narodowo-patriotycznej i politycznej widoczny był też na innych polach życia społecznego. Do działalności socjalno-patriotycznej należałoby za liczyć zorganizowanie w 1904 r. w Czempiniu zebrania dla Polaków przeciw pruskiej ustawie osadniczej. Otwierając to zebranie podkreślił parlamentarną działalność polskie-go posła Dziembowskiego. Troską otaczał proletariat i dla niego organizował zebrania. W 1906 w w/w sali Szukalskiego zgromadził ok. 90 robotników. Dla nich założył KTRP. Znana jest też jego działalność oświatowa – od maja 1906 r. należał do PTPN jako czło-nek Wydziału Historyczno-Literackiego, a w marcu 1908 r. postrzegany był jako działacz w Tow. Pomocy Naukowej im. K. Marcinkowskiego na pow. kościański. Z jego inicjatywy założono w 1907 w Czempiniu Bank Ludowy. K. w 1913 r. znalazł się w jego zarządzie (funkcję prezesa pełnił wtedy inny kapłan ks. Fr. Dzierzkiewicz z Modrza). W roku na¬stępnym wkłady w tym banku miały aż 522 osoby, a oszczędności wynosiły 5,3 mil. ma¬rek. Od 1905 r. znajdował się także w szeregach świeckiej organizacji „Straży”, co także odnotowano w aktach pruskiej policji. Z jego inicjatywy w Czempiniu powstała spółka zarobkowa „Rolnik”, biblioteka parafialna, Konferencja Pań św. Wincentego a Paulo, tow. śpiewacze „Lutnia” oraz Tow. Kobiet Katol. W okresie powstania wielkopolskiego stanął na czele Miejskiej Rady Ludowej w Czempiniu.

Jest autorem tomików – Pod Twoją obronę (1916) i Z poważnych zagadnień życia (1917) oraz dobrze ocenionej przez fachowców pracy – Z przeszłości Pakością (1928). W 1. 1898-1920 aż 16 razy w różnych czasopismach zamieszczono artykuły o jego pracy i działalności.