PROJEKTY
RENOWACJA ZABYTKOWEGO CMENTARZA EWANGELICKIEGO W CZEMPINIU
Celem projektu jest odrestaurowanie jedynej na terenie województwa wielkopolskiego tego typu nekropolii. Założony w I połowie XIX w. cmentarz do 1945 roku był miejscem pochówku mieszkańców wyznania ewangelicko – augsburskiego z Czempinia i okolic Na początku XX w. cmentarz powiększono, a w 1912 roku na górnym tarasie nekropolii wzniesiono kaplicę. Po II wojnie światowej obiekt uległ dewastacji, a ocalałe nagrobki pod koniec lat 70 ubiegłego wieku przeniesiono do lapidarium w Orzeszkowie. W 1989 roku cmentarz został wpisany do rejestru zabytków, jednak nadal pozostaje zrujnowany.
Działania Stowarzyszenia mają przyczynić się do przywrócenia świadomości istnienia tak interesującego – z punktu widzenia historycznego i przyrodniczego – cmentarza. Nasze prace polegają na stopniowym oczyszczaniu, renowacji i w perspektywie udostępnieniu nekropolii. Mamy nadzieję, że cmentarz w przyszłości stanie się świadectwem poszanowania wielokulturowej tradycji Czempinia poprzez stworzenie w odrestaurowanej kaplicy cmentarnej Centrum Trzech Kultur. Będzie ona prezentowała dziedzictwo kultury chrześcijańskiej, ewangelickiej oraz judaistycznej na ziemi czempińskiej.
Realizacje projektu:
Od początku wznowienia działalności Stowarzyszenia realizacja wieloletniego projektu renowacji cmentarza ewangelickiego w Czempiniu była traktowana priorytetowo. Na początku roku skierowane zostało pismo do administratora obiektu (Gminy Czempiń) z prośbą o wydanie zgody na wejście na teren cmentarza oraz przeprowadzenie prac porządkowych. Po otrzymaniu oficjalnej zgody, 31 marca 2012 r. członkowie Stowarzyszenia po raz pierwszy weszli na teren nekropoli. Przy okazji wizyty zebrano zalegające śmieci. Stan cmentarza przedstawiał się wówczas tragicznie. Cały teren porośnięty był gęstymi krzewami i bujną roślinnością. Elementy architektoniczne przykryte były grubą warstwa liści i roślin. Z trudem można było odnaleźć ocalałe pomniki, nawet te, o których istnieniu wiadomo było z kart ewidencyjnych obiektów zabytkowych. Podczas oględzin kaplicy cmentarnej stwierdzono nie najlepszy stan polichromii, brak sklepienia kaplicy, pęknięcia tynku na zewnątrz i jego liczne ubytki. Mimo oficjalnego zakazu wstępu na teren cmentarza, widać było liczne ślady działalności wandali i odbywania się libacji alkoholowych. Sprzyjał temu fakt rozebrania części ogrodzenia od strony południowej. W efekcie wizyty ustalono, że priorytetem przy następnych pracach będzie uprzątniecie śmieci, odtworzenie alejek cmentarnych, zlokalizowanie i odkrycie pomników, a także – w miarę możliwości – stopniowe usuwanie krzewów z terenu cmentarza. W związku z dużym obszarem i zakresem prac niezbędna okazała się pomoc wolontariuszy. Prace ruszyły od 14 kwietnia. Praktycznie w każdą sobotę na terenie cmentarza pracowali członkowie Stowarzyszenia i wolontariusze (zobacz jak wyglądały prace). W wielu przypadkach także w pozostałe dni tygodnia osoby te – w miarę możliwości – poświęcały swój czas na ratowanie zabytku. W pierwszej kolejności, w kwietniu i maju, prowadzone były prace na dolnym tarasie od strony ul. Kościańskie Przedmieście. W ich trakcie odtworzono alejki cmentarne i oczyszczono groby z roślinności i liści. Na uwagę zasługuje fakt, że udało się wówczas odnaleźć groby burmistrzów Czempinia Juliusa Vende oraz Roberta Schwarzkopfa. Odkryto także fragment tablicy pierwszego pastora miejscowej gminy ewangelickiej Ottomara Wiedemana. Podniesiono również przewrócony masywny granitowy pomnik przy frontowym murze. Podczas prac okazało się, że w wielu miejscach pod warstwą roślin i liści spoczywały nieznane dotąd groby oraz tablice nagrobne (zobacz galerię grobów i tablic znalezionych na terenie cmentarza). Odkryte tablice zostały zinwentaryzowane i zabezpieczone w kaplicy cmentarnej. O znalezionych obiektach poinformowano również Wielkopolski Urząd Ochrony Zabytków – delegaturę w Lesznie. Oprócz działań prowadzonych na terenie nekropolii, Stowarzyszenie rozpoczęło starania mające na celu przywiezienie pomników i płyt nagrobnych, które zostały wywiezione z czempińskiego cmentarza pod koniec lat 70 ubiegłego wieku do lapidarium w Orzeszkowie koło Kwilcza. Latem prace przeniosły się na górne tarasy cmentarza, gdzie również odnaleziono wiele zachowanych grobów i pomników. Prace renowacyjne straciły nieco na sile we wrześniu, kiedy Stowarzyszenie było zaangażowane w organizację jarmarku, ale w następnym miesiącu ponownie się nasiliły.
Ukoronowaniem wysiłków było udostępnienie cmentarza 1 listopada 2012 roku. Zwiedzający mogli, oprócz spaceru, zapoznać się z banerami ukazującymi przeszłość i teraźniejszość cmentarza ewangelickiego, a także innych nekropolii na terenie Czempinia. Wieczorem teren cmentarza rozświetliły znicze i pochodnie. Oświetlona została także elewacja i wnętrze kaplicy. Wiele osób odwiedzających cmentarz doceniało wysiłek włożony w doprowadzenie go do obecnego stanu. Niektórzy mieszkańcy podkreślali, że po raz pierwszy w życiu weszli na teren tej nekropolii. W dniach 31 października – 2 listopada 2012 roku Stowarzyszenie zorganizowało zbiórkę publiczną. Dzięki ofiarności społeczeństwa gminy oraz osób przyjezdnych udało się zgromadzić 2759,11 PLN. Środki te zostały przeznaczone na dalsze prace renowacyjne w 2013 roku.
Wszystkie powyższe prace zostały wykonane przede wszystkim dzięki zaangażowaniu członków Stowarzyszenia oraz dzięki pomocy wolontariuszy, w tym grup uczniów Gimnazjum im. prof. Stanisława Kielicha w Borowie oraz Szkoły Podstawowej im. Bohaterów Westerplatte w Czempiniu. W sumie z szacunkowych danych wynika, że sprzątanie cmentarza w 2012 roku pochłonęło około 1000 godzin roboczych, co w przypadku wykonywania pracy odpłatnie pochłonęłoby ok. 13 tyś. PLN. Z terenu cmentarza wywieziono 25 przyczep od ciągnika gałęzi i krzewów, 5 przyczep liści i chwastów oraz jedną przyczepę śmieci nieorganicznych. Do tych wymiernych efektów naszej wspólnej pracy można dodać, że od 2012 roku cmentarz ewangelicki w Czempiniu zaczął funkcjonować w świadomości społecznej jako istotny i cenny zabytek oraz urokliwe miejsce na mapie miasta
W 2013 roku prace porządkowe rozpoczęły się wiosną i trwały do późnej jesieni. W trakcie prac usunięto liście, śmieci oraz, przy pomocy glebogryzarki, odrastającą roślinność, wygrabiono i wyrównano ścieżki. Oczyszczone zostały nagrobki, niektóre z nich zostały postawione, uporządkowano kaplicę. Rozpoczęto również nową koncepcję zagospodarowania grobów, która polega na zabezpieczeniu kwater bannerem oraz pokryciu ich kamieniami ozdobnymi. Sporym zaskoczeniem było także odkrycie w trakcie prac kolejnych tablic w tym tablicy Burmistrza Czempinia Paula Bursta piastującego swój urząd w latach 1895 – 1900. Gmina Czempiń opłaciła prace murarskie (w kwocie 4 tys. złotych), które obejmowały: odmurowanie zniszczonego ogrodzenia od strony zdrojek, odmurowanie ogrodzenia z kamienia łupanego w kwaterze IV oraz prace zabezpieczające budynek kaplicy (uzupełnienie ubytków, oraz zerwanie odpadających części tynków). Ponadto w kaplicy zamontowano rynny i elektryczność.
Od końca września na portalu społecznościowym Facebook działa profil Zabytkowego Cmentarza Ewangelickiego. Zamieszczane są na nim między innymi informacje i ciekawostki na temat historii nekropolii, pochowanych tam osób, prowadzonych prac renowacyjnych i porządkowych oraz odbywających się wydarzeń. Publikowane są również fotografie, dokumenty, mapy.
W okresie 1 października do 31 grudnia 2013 r. realizowany był projekt renowacji bramy i furtki prowadzących do kwatery IV, współfinansowany ze środków Gminy Czempiń.
Prace renowacyjne przeprowadziła pracownia kowalstwa artystycznego „Król Artur” z Mosiny, która od 1998 roku zajmuje się sztuką użytkową projektując i wykonując balustrady, bramy, ogrodzenia, meble kute, itp. Firma posiada doświadczenia w wykonywaniu nie tylko nowych przedmiotów, ale również przeprowadzaniu kompleksowych renowacji obiektów zabytkowych. Dwuskrzydłowa brama i furtka zostały przygotowane i zdemontowane przez pracowników firmy i przewiezione do zakładu w Mosinie. Na czas prowadzonych prac remontowych członkowie Stowarzyszenia zabezpieczyli ogrodzenie, przygotowując tymczasową bramę i furtkę z desek. W pracowni w Mosinie przeprowadzono gruntowne odnowienie bramy i furtki (oczyszczanie, piaskowanie, wymianę dolnych pasów blaszanych, uzupełnienie brakujących elementów, odtworzenie elementów konstrukcyjnych-zawiasowych, okuć, obudowy zamków). Brama i furtka zostały przewiezione do ocynkowni i malowni, gdzie zabezpieczono je przed korozją, ocynkowano oraz pomalowano. Wszystkie zniszczone lub brakujące kute elementy zdobnicze zostały uzupełnione wykonywanymi ręczne, tak jak przed laty. Brama została odrestaurowana i przywrócono jej wygląd z okresu, w którym została wykonana, czyli sprzed 100 lat. Przy okazji prac renowacyjnych członkowie Stowarzyszenia wraz z gimnazjalistami uporządkowali teren przylegający do bramy i furtki. W ostatnim etapie prac odnowione brama i furtka zostały zamontowane na swoje miejsca. Po ponad 75 latach można je ponownie otworzyć i zamknąć kluczem.
W dniach 1 – 3 listopada cmentarz został udostępniony dla zwiedzających, którzy oprócz spaceru mogli zapoznać się z banerami ukazującymi przeszłość i teraźniejszość cmentarza ewangelickiego oraz wykonane prace. Wzorem zeszłego roku tłumy czempiniaków i gości mogły w atmosferze zadumy spacerować alejkami cmentarnymi, które zostały rozświetlone dziesiątkami pochodni i zniczami. Po raz pierwszy udostępniona została kaplica cmentarna, w której zorganizowano ekspozycję dotyczącą czempińskich nekropolii oraz zaprezentowano odnalezione podczas prac tablice nagrobne.
Zwiedzaniu towarzyszyła zbiórka publiczna na renowację cmentarza, trwająca od 27 października do 9 listopada, która przyniosła 3547,85 złotych i 4,20 EUR.
Kolejny rok prac na cmentarzu rozpoczął się wczesną wiosną i trwał do początku zimy. Ponownie uprzątnięto opadające liście, śmieci (których na szczęście z roku na rok jest coraz mniej) oraz odrastającą roślinność. Ścieżki zostały wygrabione i wyrównane, a nagrobki oczyszczone. Stowarzyszenie z własnych środków zakupiło wózek do liści, taczkę, środek do impregnacji drewna, cement, żwir za łączną kwotę ponad 1400 złotych.
Od połowy maja do końca grudnia br. realizowany był projekt prac renowacyjnych na cmentarzu, finansowany ze środków Gminy Czempiń (13 tys. złotych) oraz Stowarzyszenia (1,5 złotych, w tym zebranych podczas zbiórki publicznej przeprowadzonej w 2013 roku). Zakres prac obejmował:
- przygotowanie terenu do prac;
- wybór specjalistów, którzy dokonają renowacji balustrady i schodów, odnowią bramy główne i krzyże, odbudują obelisk w kwaterze V;
- przeprowadzenie demontażu balustrady, bramy, bram głównych i krzyży;
- zabezpieczenie powstałych na czas prac pustych miejsc w ogrodzeniu;
- transport na miejsce renowacji;
- przeprowadzenie gruntownej renowacji balustrady, bram i krzyży (piaskowanie, odtworzenie brakujących elementów, elementów konstrukcyjnych-zawiasowych, okuć, obudowy zamków, odtworzenie brakujących fragmentów krzyży);
- zabezpieczenie przed korozją poprzez cynkowanie ogniowe;
- malowanie natryskowe;
- montaż w pierwotnych miejscach;
- odbudowa obelisku;
- renowacja schodów (uzupełnienie braków w murkach przy schodach, zabezpieczenie ich oraz pomalowanie);
- wykonanie dwóch pergoli w kwaterze IV według zdjęć z 1940 roku;
- prace porządkowe na terenie cmentarza.
Renowację
balustrady, bram i krzyży przeprowadziła pracownia kowalstwa artystycznego „Król Artur” z Mosiny, która realizowała prace na cmentarzu również w roku 2013. Wszystkie elementy poddawane renowacji zostały przygotowane, zdemontowane przez pracowników firmy i przewiezione do zakładu w Mosinie. Na czas prowadzonych prac ogrodzenie zostało zabezpieczone banerami. W pracowni w Mosinie przeprowadzono gruntowne odnowienie (oczyszczanie, piaskowanie, wymianę dolnych pasów blaszanych, uzupełnienie brakujących elementów, odtworzenie elementów konstrukcyjnych-zawiasowych, okuć, obudowy zamków). Bramy główne, balustrada i cztery krzyże zostały przewiezione do ocynkowni i malowni, gdzie zabezpieczono je przed korozją, ocynkowano oraz pomalowano. Wszystkie zniszczone lub brakujące kute elementy zdobnicze zostały uzupełnione wykonywanymi ręczne, tak jak przed laty. Bramy zostały odrestaurowane i przywrócono im wygląd z okresu, w którym zostały wykonane. Przy okazji prac renowacyjnych członkowie Stowarzyszenia wraz z gimnazjalistami uporządkowali teren. W ostatnim etapie prac odnowione elementy zostały zamontowane na swoje miejsca. Odnowione zostały również elementy żeliwne znalezione podczas prac porządkowych, które będą mocowane do pozostałości nagrobków.
Ponadto, uzupełnione zostały braki w ogrodzeniu od ul. Stefana Żeromskiego (z elementów żelaznych). Równocześnie trwały prace nad odnowieniem schodów (uzupełnienie braków w murkach przy schodach, zabezpieczenie ich oraz pomalowanie) i odbudowaniem obelisków – wysokiego i niskiego.
Dzięki staraniom jednego z członków Zarządu Stowarzyszenia otrzymaliśmy drewno do wykonania dwóch pergoli. Członkowie stowarzyszenia odwzorowując plany i zdjęcia z lat 40-tych XX w. zbudowali nowe pergole, zabezpieczyli je przed działaniem czynników zewnętrznych oraz pomalowali. Pergole zostały przewiezione na teren cmentarza i zabezpieczone na zimę. W kolejnym etapie planowane jest posadzenie przy pergolach roślin pnących.
Od 31 października do 2 listopada 2014 r. prowadzona była zbiórka publiczna na renowację cmentarza w kolejnych latach, która przyniosła 2116,39 złotych oraz 9,40 EURO.
Wzorem poprzednich lat, 1 i 2 listopada alejki czempińskiego cmentarza zostały udostępnione mieszkańcom Gminy oraz przyjezdnym. Teren nekropolii oświetlały pochodnie, znicze oraz lampiony. Zwiedzający mogli zapoznać się również z opisami i zdjęciami pokazującymi przeszłość i teraźniejszość cmentarza ewangelickiego oraz postępy w wykonywanych pracach. Udostępniona została również kaplica cmentarna.
Wieczorem, 2 listopada przy kaplicy cmentarnej odbyło się widowisko plenerowe „Strachy Wielkopolskie”, w którym wystąpili członkowie i sympatycy Stowarzyszenia. Muzykę do przedstawienia na żywo zagrała Kapela Dudziarska z Starego Gołębina, kultywująca tradycję naszych pradziadów grając na dudach wielkopolskich. Inspiracja do przedstawienia została zaczerpnięta z książki Oskara Kolberga „Lud. Jego zwyczaje. W. Ks. Poznańskie”. Naszym celem było pokazanie Polskiego zwyczaju Zaduszek, wspomnianego również w utworach Mickiewicza. Przedstawienie przygotowano w opozycji do celebrowanego od kilku lat w całym kraju Halloween. Scenariusz zawierał wątek zaczerpnięty z legendy o Białej Damie, która nawiedziła również czempiński pałac. Przedstawienie spotkało się z dużym zainteresowaniem widzów i zostało przez nich entuzjastycznie przyjęte.
PRZYGOTOWANIE I ZAMONTOWANIE TABLIC INFORMACYJNYCH
Zamontowanie tablic informacyjnych ma przybliżyć wiedzę na temat historii ważnych miejsc na terenie miasta i gminy oraz przedstawić znane postacie, będące patronami ulic lub zasłużone dla naszego regionu.
Czy kiedykolwiek przechadzając się ulicami Czempinia zastanawiałeś się jak wyglądały te miejsca 100 lat temu? Czy wiesz, że w Czempiniu była gazownia, zakłady hutnicze i synagoga? Jak wyglądał stary kościół parafialny lub kim byli patroni ulicy i zasłużone osoby związane z Czempiniem? Odpowiedzi na te pytania już niedługo będziesz mógł znaleźć spacerując po mieście i gminie, dzięki naszemu projektowi zamontowania tablic informacyjnych. Nasze tablice zostaną rozwieszone w najciekawszych miejscach miasta i gminy, aby przybliżyć historie tych miejsc, budynków lub nakreślić sylwetki patronów ulic i zasłużonych postaci. Mamy nadzieje, że realizacja tego projektu przyczyni się do popularyzacji historii ziemi czempińskiej, zbudowania szacunku do bogatej przeszłości naszego regionu, zarówno wśród jego mieszkańców, jak i osób odwiedzających naszą ziemię.
Miejsca i obiekty:
– ul. 24 Stycznia
– Czempińskie Zakłady Hutnicze (ul. Kolejowa)
– Cmentarz Ewangelicki
– Cmentarz Katolicki
– ul. Długa
– Folwark
– Gazownia(ul Śremska);
– Hotel Ertels (ul. 24 Stycznia );
– Kaplica na Cmentarzu Ewangelickim w Czempiniu;
– Kościół Św. Apostołów Szymona i Judy
– Obecny Kościół Parafialny
– Pałac w Czempiniu
– ul. Ratuszowa – Poczta
– Stary kościół parafialny w Czempiniu
– Synagoga (ul 24 stycznia róg Ratuszowej)
– Szkoła Podstawowa w Czempiniu;
– Zakłady Antoniego Jezierskiego (ul. Nowa);
– Pałac w Borowie.
– Kostnica w Gorzyczkach – Kaplica w Gorzyczkach
– Pałac w Gorzyczkach;
Postacie:
– Dezydery Chłapowski;
– Leonard Durczykiewicz
– Antoni Jezierski
– ks. Karol Kiełczewski
– Maurycy Komorowicz
– Stanisław Kuczmerowicz
– Florian Marciniak
– Stanisław Mikołajski
– Czesław Przygodzki
– Józef Wybicki
Opisy tablic znajdziesz tutaj
WIELKI JARMARK CZEMPIŃSKI
Kolejnym projektem, realizowanym przez członków Stowarzyszenia jest organizacja (co dwa lata) Wielkiego Jarmarku Czempińskiego.
Pierwszy Wielki Jarmark Czempiński z okazji 450-lecia nadania przez króla Zygmunta Augusta przywileju odbywania jarmarków odbył się w 2012 roku.
10 stycznia 1562 roku król Zygmunt August, na prośbę Stanisława Górki, ustanawia w Czempiniu cztery jarmarki rocznie: pierwszy w przedostatnią niedzielę przed Wielkanocą (Dominica Iudica); drugi w siódmy poniedziałek po Wielkanocy, a pierwszy po Wniebowstąpieniu; trzeci w niedzielę po św. Bartłomieju (24 VIII); czwarty w niedzielę po św. Idzim (1 IX), oraz cotygodniowe targi w każdy czwartek.
Dla upamiętnienia tego wydarzenia, 30 września 2012r., na czempińskim rynku rzemieślnicy, kupcy, rolnicy, rękodzielnicy oraz przedsiębiorcy i usługodawcy prezentowali wytwory swojej pracy – produkty i usługi. Była to okazja do integracji lokalnej społeczności, środowisk twórczych i przedsiębiorców wokół tradycji odbywania jarmarków. Zaproszony przez Stowarzyszenie Kram Jelonek i drużyna wikingów Eikthyrnir z Poznania pokazali jak wyglądało życie codzienne, dawne rzemiosło i sztuka wojenna oraz w co grano w wolnym czasie. W średniowiecznym obozie można było skosztować jadła, wziąć udział w konkursach dla dorosłych i dzieci oraz zrobić zakupy w kramie z pamiątkami. Wystąpili również szczudlarze z Teatru Beltaine oraz Kapela Dudziarzy ze Starego Gołębina. Wieczorem Teatr Beltaine zaprezentował pokaz ognia. Na Jarmarku funkcjonowała też Wiejska Zagroda z małymi zwierzętami oraz narzędziami rolniczymi. Jarmark spotkał się z bardzo dużym zainteresowaniem nie tylko mieszkańców Gminy Czempiń i okolic, ale również gości spoza regionu. Według szacunków liczba odwiedzających wyniosła ponad 2 tys. osób. Istotnym aspektem zadania było również zaprezentowanie działań reaktywowanego Stowarzyszenia Przyjaciół i Sympatyków Ziemi Czempińskiej. Dużym zainteresowaniem cieszyły się pocztówki z pieczęcią Jarmarku, na których przedstawiono dawny Czempiń. Przygotowany przez członków Stowarzyszenia wieczorny pokaz zdjęć prezentujących historię Czempinia przyciągnął wielu widzów. Na około pół godziny widzowie przenieśli się na ulice naszego miasta sprzed kilkudziesięciu lat. Można było zobaczyć jak wyglądały kamienice, domy, kościół, szkoła i inne budynki, a także obejrzeć życie mieszkańców zatrzymane na starej kliszy. Projekcja opatrzona była komentarzami członków Stowarzyszenia. Projekt był realizowany we współpracy z administracją publiczną i otrzymał dofinansowanie Zarządu Powiatu Kościańskiego.
Kolejny Wielki Jarmark Czempiński – 3 Kulturalny Czempiń?! zorganizowaliśmy w celu przypomnienia czasów przełomu XIX i XX wieku oraz żyjących tu, podobnie jak w całej Wielkopolsce, przedstawicieli trzech kultur (polskiej, niemieckiej i żydowskiej) i religii (katolickiej, ewangelickiej i judaizmu). W organizację wydarzenia, które odbyło się 28 września 2014 roku, aktywnie włączyły się Biblioteka Publiczna w Czempiniu oraz Centrum Kultury Czempiń.
Jarmark przyciągnął tłumy mieszkańców i przyjezdnych. Frekwencji sprzyjała doskonała, słoneczna pogoda i liczne atrakcje czekające na zwiedzających. Na czempińskim rynku prezentowali się artyści, rzemieślnicy, kupcy, rolnicy, rękodzielnicy oraz przedsiębiorcy. Odwiedzający mieli okazję skosztować potraw kuchni polskiej, niemieckiej i żydowskiej, zapoznać się z ofertą twórców, producentów i usługodawców, a także uczestniczyć w procesie tworzenia. Mogli wziąć udział w pokazach, warsztatach (m.in. obrazki dawnego Czempinia – warsztaty decoupage, wiklinowe cuda-wianki, kwiaty z papieru i bibuły), dawnych grach i zabawach. Towarzyszył nam Skansen Wiejska Zagroda. Ponadto, występy zaproszonych do udziału w imprezie zespołów i artystów przybliżały kulturę trzech narodów i zapewniały wyśmienitą atmosferę. Wystąpili: Czempińskie Towarzystwo Śpiewacze Harfa, Zespół Pieśni i Tańca Żeńcy Wielkopolscy, uczniowie klasy 2C ze Szkoły Podstawowej w Czempiniu, Trio Taklamakan, Koszerne Jaja, Henio Tomczak z zespołem IZOTOP oraz Jaromi zez Ekom.
Bardzo dużym zainteresowaniem odwiedzających cieszyła się Kulturalna Brama, w której odbywały się wykłady: Michała Werwińskiego (dot. czempińskich kościołów), Zdzisława Witkowskiego (Kartki z dziejów Kościana), Mikołaja Wojciechowskiego (Żydowska tożsamość w świetle legend o współistnieniu), Jana Pawlickiego (Migawki z dziejów Śmigla), Alicji Kobus (Poznańska Gmina Żydowska), Krzysztofa Budzynia (dot. Śremskiego Notatnika Historycznego), Jakooba Ben Nistella (Judaizm a Chrześcijaństwo), Andrzeja Kasprzyka (Elegant z Mosiny), Bogusława Kuika (dot. cmentarzy ewangelickich w powiecie śremskim).
W innej bramie działało jednodniowe muzeum, w którym zgromadzone zostały eksponaty związane z historią Czempinia. Można było zobaczyć miedzy innymi dokumenty, książki, fotografie, ryciny, mapy, kafle ceramiczne wykopane w roku 1992 podczas robót kanalizacyjnym (datowane są na XVI -XVIII wiek), przedmioty codziennego użytku, itp.
Wieczorem w przestrzeni czempińskiego Rynku zaprezentowano widowisko plenerowe „Stanisław i królewna”, przygotowane przez czempińską młodzież podczas warsztatów teatralnych organizowanych w Centrum Kultury Czempiń w ramach projektu „Słowo i gest inspirowane tradycjami ziemi czempińskiej”, a mającego swoją premierę przed pałacem Gorzyczkach. Spektakl nawiązywał do opowiadania etnografa Oskara Kolberga.
Na koniec członkowie Stowarzyszenia wcielili się w postaci: Proboszcza, Rabina oraz Duchownego Ewangelickiego i zainscenizowali scenkę fikcyjnej rozmowy na temat życia na ziemi czempińskiej przedstawicieli trzech religii.
Podczas jarmarku została przeprowadzona zbiórka publiczna na realizację działań popularyzujących i upowszechniających historię, tradycję, kulturę i sztukę ziemi czempińskiej w 2015 roku, która przyniosła kwotę 1239,97 złotych.
GRA MIEJSKA – Z ANTONIM JEZIERSKIM PO CZEMPINIU
Zespoły ruszyły na trasy. Zadaniem graczy, przemieszczających się w przestrzeni miasta, było dotarcie (w określonej na mapie kolejności) do wyznaczonych punktów, w których czekali na nich opiekunowie oraz wykonanie zadań. Zmagania wygrywał ten zespół, który wykonał wszystkie zadania i zdobył najwięcej punktów. Dodatkowe punkty przyznawaliśmy za przebranie nawiązujące do epoki – XIX i początek XX wieku. Większość grup pojawiła się na starcie Gry w strojach nawiązujących do wskazanego przez nas okresu. Również opiekunowie punktów przebrali się (pojawił się oczywiście Antoni Jezierski). Po przejściu tras, zespoły docierały na metę Gry, na terenie dawnej strzelnicy. Tam wykonywali ostatnie zadanie – strzelanie do tarczy. Przekazywały również wykonane na trasie zdjęcia wskazanych przez nas obiektów oraz karty zespołu. Po zakończeniu zmagań, jury oceniło plakaty reklamowe przygotowane przez zespoły w Gimnazjum, podliczyło punkty i ustaliło klasyfikację drużyn. Na zakończenie ogłosiliśmy wyniki i wręczyliśmy nagrody. Grę zakończyliśmy wspólnym biesiadowaniem przy ognisku. Projekt otrzymał dofinansowanie Gminy Czempiń.
Gra pozwoliła mieszkańcom Gminy Czempiń spędzić czas z rodziną i przyjaciółmi w niekonwencjonalny sposób. Chcieliśmy, żeby była ona skuteczną, niebanalną oraz atrakcyjną metodą edukacji historycznej, nie tylko młodych ludzi. Zależało nam, aby gracze chłonęli wiedzę spontanicznie. Formuła gry w naturalny sposób wykorzystywała umiejętności praktyczne i wiedzę teoretyczną uczestników zabawy.
